festum

festum
1.
festus, a, um, adj. [Sanscr. bhas, shine; lengthened from bha-; Gr. pha-, phainô, v. for; cf. feriae (fes-iae)], orig., of or belonging to the holidays (in opp. to the working-days), solemn, festive, festal, joyful, merry.
I.
Lit.
A.
Adj. (syn.: sollennis, fastus).
1.
With expressions of time:

festo die si quid prodegeris, profesto egere liceat,

Plaut. Aul. 2, 8, 10:

die festo celebri nobilique,

id. Poen. 3, 5, 13:

qui (dies) quasi deorum immortalium festi atque sollennes, apud omnes sunt celebrati,

Cic. Pis. 22, 51:

Syracusani festos dies anniversarios agunt,

id. Verr. 2, 4, 48, § 107; id. Q. Fr. 2, 1, 1:

dies festus ludorum celeberrimus et sanctissimus,

id. Verr. 2, 4, 67, § 151; id. Fin. 5, 24, 70:

lux,

Ov. Tr. 5, 5, 42; Hor. C. 4, 6, 42:

tempus,

id. Ep. 2, 1, 140; Juv. 15, 38:

observare festa sabbata,

id. 6, 159.—Hence,
2.
Transf., of everything relating to holidays:

chori,

Ov. Tr. 5, 12, 8:

clamores,

Plin. Ep. 2, 17, 24:

corona,

Ov. M. 10, 598; cf.

fronde,

Verg. A. 4, 459:

dapes,

Hor. Epod. 9, 1:

mensae,

Sil. 7, 198; Val. Fl. 3, 159:

lusus,

Mart. 1, 1:

pagus,

Hor. C. 3, 18, 11:

urbs,

gay, merry, Sil. 11, 272; 12, 752:

theatra,

Ov. M. 3, 111:

Lares,

Mart. 3, 58, 23:

licentiae,

of the holidays, Quint. 6, 3, 17:

pax,

Ov. M. 2, 795; Plin. 14, 1, 1, § 23:

plebs,

Tac. A. 2, 69:

domus ornatu,

id. ib. 3, 9:

ritus,

id. H. 5, 5:

omina,

id. A. 5, 4:

cespes,

Juv. 12, 2:

janua,

id. 12, 91.—As a term of endearment:

mi animule, mea vita, mea festivitas, meus dies festus, etc.,

my holiday, Plaut. Cas. 1, 49.—
B.
Subst.: festum, i, n., a holiday, festival; a festal banquet, feast ( poet. and late Lat. for dies festus):

cur igitur Veneris festum Vinalia dicant, Quaeritis?

Ov. F. 4, 877; 1, 190; id. M. 4, 390:

forte Jovi festum Phoebus sollenne parabat,

feast, id. F. 2, 247:

cum dii omnes ad festum magnae matris convenissent,

Lact. 1, 21, 25.—In plur.:

Idaeae festa parentis erunt,

Ov. F. 4, 182:

festa venatione absumi,

Plin. 6, 22, 24, § 91; Ov. M. 4, 33; 10, 431; Hor. Epod. 2, 59; id. Ep. 2, 2, 197; Vulg. Exod. 23, 14 al.; Greg. Mag. Homil. in Evang. 2, 26, 10; Lact. 1, 22, 24.—
II.
Meton., public, solemn, festal, festive, joyous (post-Aug. and rare):

dolor,

Stat. S. 2, 7, 134:

festior annus,

Claud. III. Cons. Hon. 3:

festissimi dies,

Vop. Tac. 11:

aures,

i. e. gladdened, Claud. B. G. 206 (but in Stat. S. 2, 7, 90 the right read. is fata).
2.
Festus, i, m., a Roman surname.
I.
Sex. Pompeius Festus, a Roman grammarian of the fourth century A. D., author of a lexicographical work, De verborum significatione, in twenty books, of which only the last nine, in a very imperfect form, remain to us; with an abstract of the whole compiled by Paulus Diaconus in the eighth century. (Edited by Ottfr. Müller.)—
II.
Portius Festus, Governor of the Roman Province of Judea, Vulg. Acts, 25, 32 al.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • festum — fèstum m DEFINICIJA v. festival (1) SINTAGMA post festum poslije svečanosti, poslije svega, tj. prekasno ETIMOLOGIJA lat. festum …   Hrvatski jezični portal

  • Festum — (lat.), Fest, s.d …   Pierer's Universal-Lexikon

  • festum — /festam/ A feast, holiday, or festival. Festum stultorum /festam staltoram/, the feast of fools …   Black's law dictionary

  • festum — /festam/ A feast, holiday, or festival. Festum stultorum /festam staltoram/, the feast of fools …   Black's law dictionary

  • Festum stultorum — Festum stultorum, s. Narrenfest …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Festum Fluxorum Fluxus — Plakat zum FESTUM FLUXORUM FLUXUS, Staatliche Kunstakademie Düsseldorf, 2./3. Februar 1963 Das FESTUM FLUXORUM. FLUXUS. Musik und Antimusik. Das Instrumentale Theater war ein internationales Fluxus Festival, das am Samstag, dem 2. und Sonntag,… …   Deutsch Wikipedia

  • festum — A feast; a festival …   Ballentine's law dictionary

  • festum stultorum — /festam staltoram/, the feast of fools …   Black's law dictionary

  • festum stultorum — /festam staltoram/, the feast of fools …   Black's law dictionary

  • TABERNACULORUM Festum — Graece Σκηνοπηγία, Hebr. Chag Hassuccoth, unum erat ex tribusanniverfariis Iudaeorum Festis, quod incidens in diem 15. mensis Tisri, qui primus erat anni civilis, durabar septiduum integrum, quô in Tabernaculis commorabantur. Octavus autem dies,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • LUMINUM Festum — Hebr. Gap desc: Hebrew Gr. Λυχνοκαΐα, Luminum accensio, festum erat apud Hebraeos, Encaeniis Maccabalcis coniunctum. Quasi πυρσῶν, Facularum festum, quod erat Argivis anniversarium, teste Paus. Corinth s. Λαμπάδος, cuius nominis triplex erat… …   Hofmann J. Lexicon universale

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”